اگزمای پوستی و روش های پیشگیری و درمان
اگزمای پوستی (Skin eczema) چیست؟
اگزما از بیماری‌های شایع پوستی است که باعث خشک شدن پوست، خارش و قرمزی آن می‌شود. این بیماری ممکن است به صورت بثورات جلدی بسیار خفیف که بسیار سریع از بین می‌رود یا زخم‌های شدید با دوره طولانی‌تر باشد. بثورات پوستی غالبا با خارش همراه هستند. از بین بردن خارش پوست از اهداف اصلی درمان این بیماری به شمار می‌آید.
درماتیت پوستی از بیماری‌های شایع در نیوزلند است که از هر سه نفر، یک نفر آنها را درگیر می‌کند که بیشتر این افراد جوانان نیوزلندی هستند. همچنین ۱۵ درصد کودکان نیوزلندی نیز به اگزما، مبتلا می شوند.
اگزما (Eczema)که نوعی حساسیت پوستی است، در انگلیسی درماتیت (Dermatitis) پوستی نیز نامیده می‌شود، که یک بیماری التهابی، همراه با خارش و سوزش پوست و گاهی ضایعات پوستی سفت هم می باشد.
علائم اگزمای پوستی
- خارش شدید همراه با قرمزی و خراشیدگی.
- پوست به طور مزمن خشک و چرم مانند می شود.
- روی مناطق ملتهب و قرمز، پوست خشک و پوسته پوسته پدیدار می شود. این حالت باعث ایجاد خارش و سوزش شدید می گردد.
- این بیماری خارشی که به بثورات تبدیل می شود نام گرفته است زیرا بیماران اغلب دچار بثوراتی می شوند که ثانویه به خراشاندن مزمن نواحی خارش دار پوست بوجود می آیند.
- الگوی آشنا سطوح فلکسور(جلوی آرنج و حفره پوپلیته، گردن،مچ دست ها و مچ پاها)
- علائم خراشاندن و مالیدن پوست مبتلا بویژه هنگام شب دردسرساز است و مممکن است با خواب بیمار تداخل کند.
- بین حملات شعله ور شدن بیماری، پوست ممکن است طبیعی به نظر برسد یا اگزمای مزمن داشته باشد.
- اگزمای مزمن باعث ایجاد لکه هایی در پوست می شود که پوسته پوسته ، چرم مانند، قرمز رنگ و هیپر یا هیپوپیگمانته هستند.
انواع اگزمای پوستی
انواع مختلفی از اگزما وجود دارد. هریک از این انواع دلیلی مخصوص به خود برای ظهور دارند. محرک‌های اختصاصی بروز هر نوع از اگزما باعث بروز مشکلات پوستی می‌شوند. از انواع اگزما باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- درماتیت سبورئیک
- آتوپیک درماتیت
- درماتیت تماسی
- دیسهیدروتیک
- نورودرماتیت
- نومولار
لازم است بدانید که امکان بروز چند نوع اگزمای پوستی با هم وجود دارد.
نشانه‌های اگزما در کدام بخش از بدن ظاهر می‌شوند؟
علائم اگزما چیست و در کدام بخش از بدن ظاهر می‌شود؟ نشانه‌های اگزما می‌توانند در هر ناحیه‌ای از بدن ظاهر شوند. انواع اگزمای دست یا صورت و بخش‌های دیگر بدن ممکن و محتمل است. از میان نواحی مختلفی از بدن که امکان بروز اگزما در آنها وجود دارد، موارد زیر رایج‌تر هستند:
- پا
- دست‌ها
- گردن
- آرنج
- قوزک پا
- لب‌ها
- صورت و به خصوص گونه‌ها
- در و اطراف گوش‌ها
اگزما واگیردار است؟
اگزما از بیماری های واگیردار نیست، یعنی از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود. ولی پوست مبتلا به اگزما، در برابر بیماری‌های عفونی مانند: زگیل و تبخال، بسیار آسیب پذیر است. این بیماری نوعی درماتیت است و در افرادی که آلرژی‌های از جمله: تب یونجه و آسم دارند امکان مبتلا شدن به اگزما بیشتر است.
دلیل اگزمای پوستی چیست و چرا به وجود می‌آید؟
عوامل مختلفی باعث بروز اگزما می‌شوند:
- سیستم ایمنی
- ژنتیک
- محیط
- محرک‌های عاطفی
سیستم ایمنی
سیستم ایمنی بدن نسبت به برخی از محرک‌های محیطی بیش از حد واکنش نشان می‌دهد. زمانی که با یک محرک در ارتباط قرار می‌گیرید، سیستم ایمنی‌تان فکر می‌کند که با مهاجمانی مانند باکتری یا ویروس مواجه شده است؛ پس دست به کار می‌شود و می‌خواهد از بدن دفاع کند. این دفاع با بروز التهاب همراه است. التهاب علامت‌های اگزما را روی پوست ایجاد می‌کند.
ژنتیک
اگزما می‌تواند حالت ارثی هم داشته باشد. اگر افراد دیگری از خانواده‌تان هم به این مشکل دچار بوده یا هستند، احتمال اینکه شما هم درگیر شوید، بیشتر می‌شود. وجود سابقه ابتلا به آسم، تب یونجه یا حساسیت هم احتمال بروز اگزما در شما را بیشتر می‌کند. بعضی از جهش‌های ژنتیکی هم باعث می‌شوند که پوست نتواند ویژگی محافظتی و مراقبتی داشته باشد.
محیط
عوامل مختلفی در محیط وجود دارند که باعث تحریک پوست و بروز اگزما می‌شوند. از جمله عوامل محرک می‌توانیم به هوای آلوده یا دود اشاره کنیم. برخی از محصولات شیمیایی بهداشتی مانند صابون‌ها یا محصولات مراقبت از پوست و حتی جنس بعضی پارچه‌ها مانند پشم هم باعث بروز اگزما می‌شوند.
در محیط‌هایی که هوایی خشک دارد هم پوست خشک و دچار خارش می‌شود. از سوی دیگر، گرما و رطوبت زیاد هم در مواردی باعث تعریق می‌شوند و همین موضوع خارش و آزردگی پوست را به همراه می‌آورد.
محرک‌های عاطفی
شاید به نظر نیاید اما سلامت روان روی پوست اثرات مستقیمی می‌گذارد. اضطراب زیاد، استرس فراوان و افسردگی از عواملی هستند که باعث می‌شود، اگزمای پوستی را تجربه کنید.
راه‌های پیشگیری از اگزمای پوستی چیست؟
هیچ کس خواهان پوست خشک، خارش‌دار و قرمز نیست، اما حقیقت این است که 31.6 میلیون نفر از درماتیت آتوپیک یا بیشتر به نام اگزما رنج می‌برند. در حالی که در حال حاضر هیچ درمانی برای اگزما وجود ندارد، بسیاری از داروهای بدون نسخه و همچنین کرم‌های مختلف برای کمک به کاهش التهاب ناشی از اگزما وجود دارد. حتی برخی از بیماران با تغذیه ی مناسب و گنجاندن برخی مواد غذایی در رژیم غذایی خود، کاهش علائم اگزما را گزارش کرده‌اند.
- مشخصه ی این مواد غذایی شامل موارد زیر میباشد:
- غذاهای سرشار از اسیدهای چرب امگا 3
- غذاهایی که حاوی سطح بالایی از پروبیوتیک هستند
- سبزیجات و میوه هایی که سرشار از فلاونوئیدهای ضدالتهاب هستند
- سبزیجات و میوه هایی که ویتامین C بالایی دارند
- غذاهای پرپتاسیم
- غذاهایی که ارزش محافظتی بالایی از پوست دارند
درمان اگزمای پوستی چیست؟
اگزمای پوستی یک بیماری مزمن است و معمولاً به صورت دوره‌ای بهبود می‌یابد و سپس شعله‌ور (بدتر) می‌شود. اگزما قابل درمان نیست، اگرچه می‌توان علائم آن را با انواع اقدامات خودمراقبتی و مصرف بعضی داروها کنترل کرد. موارد زیر می‌توانند به کنترل علائم کمک کنند:
- حذف عواملی که علائم اگزما را تشدید می‌کنند (محرک‌ها)
- حفظ آب پوست
- رفع آزردگی پوست
- رفع خارش
- درمان اختلالات اعصاب و روان
حفظ آب پوست
نرم کننده‌ها کرم‌ها و پمادهایی هستند که پوست را مرطوب کرده و از خشک شدن آن جلوگیری می‌کنند. بهترین نرم‌کننده‌ها برای افراد مبتلا به اگزما، کرم‌ها یا پمادهایی هستند که حاوی مقدار کمی آب یا بدون آب هستند. نرم‌کننده‌ها زمانی بیشترین تاثیر را دارند که بلافاصله بعد از استحمام استفاده شوند. لوسیون‌ها نسبت به کرم‌ها و پمادها آب بیشتری دارند و برای مرطوب کردن پوست دچار اگزما مناسب نیستند.
دوش ولرم می‌تواند پوست را مرطوب و خنک کند و به طور موقت خارش ناشی از اگزما را تسکین دهد. استفاده از صابون ملایم و بدون عطر یا شوینده‌های غیر‌صابونی به مقدار کم توصیه می‌شود. باید از حمام داغ یا طولانی (بیش از 10 تا 15 دقیقه) اجتناب شود، زیرا می‌تواند پوست را خشک کند.
رفع آزردگی پوست
استروئیدهای موضعی ممکن است در درمان اگزمای خفیف تا متوسط با تجویز پزشک کاربرد داشته باشد. کرم‌ها یا پمادهای استروئیدی به کاهش علائم کمک و پوست را مرطوب می‌کنند. با این حال، استفاده طولانی‌مدت از این داروها به علت نازک کردن پوست توصیه نمی‌شود.
استروئیدهای خوراکی گهگاه برای مدت کوتاهی برای درمان شعله‌ور شدن شدید اگزما توسط پزشک تجویز می‌شوند.
درمان با اشعه فرابنفش (فتوتراپی) می‌تواند به طور موثر اگزما را کنترل کند. با این حال، این درمان ممکن است خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد، بنابراین تنها برای افراد با اگزمای شدید که علائم آنها به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند، توصیه می‌شود.
سایر داروها برای افراد با اگزمای متوسط تا شدید که به درمان‌های دیگر پاسخ نداده‌اند، توسط پزشک تجویز می‌شوند.
رفع خارش
آنتی هیستامین‌های خوراکی گاهی به تسکین خارش اگزما کمک می‌کنند.
پانسمان مرطوب به تسکین و آبرسانی پوست کمک می‌کند، خارش و قرمزی را کاهش می‌دهد، نواحی پوسته پوسته شده را نرم می‌کند و از آسیب پوست به دلیل خراشیدگی جلوگیری می‌کند.
درمان اختلالات اعصاب و روان
اگر اگزما باعث ایجاد احساس اضطراب یا افسردگی شود، باید با پزشک خود برای درمان این اختلالات مشورت کنیم.
نتیجه ی پایانی
مهم ترین توصیه ما این است که برای تشخیص و درمان اگزمای پوستی حتما به بهترین و معتبر ترین پزشکان مراجعه کنید. زیرا که پوست از حساسیت بالایی برخوردار است و در صورتی که وضعیت وخیم تر شود ممکن است روند کنترل علائم نیز با مشکلاتی روبرو شود و بهبودی به تاخیر افتد. برای کسب اطلاعات پزشکی روزمره در رابطه با سلامتی و بهداشت و کاربرد پزشکی در زندگی ، میتوانید به سفحه ی نخست سایت مراجعه فرمایید. علم نوین نانو با استفاده از فن آوری های رایانه به افزایش دانستنیهای روز کمک کرده است. این عارضه ممکن است در اثر کارکرد طولانی مدت با تجهیزات رایانه نیز اتفاق بیافتد.